Technika akwaforty i akwatinty
Prezentowane w galerii grafiki wykonane zostały w technice akwaforty i akwatinty na miedzianych matrycach, trawionych przy użyciu chlorku żelaza.
Po odtłuszczeniu i wysuszeniu matryca zostaje pokryta ciekłym werniksem akwafortowym. Zazwyczaj jest to mieszanina rozpuszczonego na ciepło pszczelego wosku, mastyksu i terpentyny. Matrycę pozostawia się w suchym miejscu do całkowitego wyschnięcia werniksu.
Proces przygotowania matrycy rozpoczyna się od spiłowania ostrych krawędzi blachy przy pomocy pilnika-gładzika, a następnie poleruje się jej powierzchnię. Polerowanie wykonuje się za pomocą specjalnej pasty polerskiej, zajmuje ono około jednej godziny.
Kolejnym etapem w przygotowaniu matrycy jest proces jej odtłuszczania - wyługowywania. Istnieje na to kilka sposobów, np. wielokrotne zmywanie blachy denaturatem i kredą, zanurzenie blachy w roztworze ługu sodowego (NaOH) oraz przecieranie powierzchni rozkrojonym ziemniakiem przy jednoczesnym płukaniu wodą. Od tego, jak odtłuścimy blachę zależy w dużym stopniu przyczepność werniksu do jej podłoża.
Po odtłuszczeniu i wysuszeniu matryca zostaje pokryta ciekłym werniksem akwafortowym. Zazwyczaj jest to mieszanina rozpuszczonego na ciepło pszczelego wosku, mastyksu i terpentyny. Matrycę pozostawia się w suchym miejscu do całkowitego wyschnięcia werniksu.
Na tak przygotowaną blachę nanosi się rysunek za pomocą stalowej igły. Aby uzyskać różnorodność kresek, stosuje się dwa różne zabiegi. Jeden polega na wykorzystaniu różnej grubości igieł przy wykonywaniu rysunku w werniksie, zaś drugi polega na kilkakrotnym trawieniu rysunku w chlorku.
Kiedy rysunek jest już wystarczająco wytrawiony, zmywa się z powierzchni matrycy werniks akwafortowy, by tym samym przygotować płytę na użycie kolejnej techniki – akwatinty.
Proces tworzenia akwatinty rozpoczyna się przez rozpylenie na powierzchni miedzi rozdrobnionej kalafonii. Zazwyczaj do tego celu służy specjalne pudło obrotowe. Do pudła wsypuje się rozdrobnioną kalafonię i po zamknięciu drzwiczek energicznie obraca się pudłem przez dłuższy czas. Następnie należy umieścić blachę wewnątrz pudła, aby drobinki kalafonii równomiernie rozłożyły się na jej powierzchni. Po upływie określonego czasu delikatnie wyjmuje się płytę, by nie uszkodzić warstwy pyłu i podgrzewa się ją na piecyku elektrycznym w celu utwardzenia kalafonii.
Po zakończonym procesie trawienia matryca zostaje oczyszczona, tym samym przygotowana do nałożenia farby i wykonania odbitek.
Proces tworzenia akwatinty rozpoczyna się przez rozpylenie na powierzchni miedzi rozdrobnionej kalafonii. Zazwyczaj do tego celu służy specjalne pudło obrotowe. Do pudła wsypuje się rozdrobnioną kalafonię i po zamknięciu drzwiczek energicznie obraca się pudłem przez dłuższy czas. Następnie należy umieścić blachę wewnątrz pudła, aby drobinki kalafonii równomiernie rozłożyły się na jej powierzchni. Po upływie określonego czasu delikatnie wyjmuje się płytę, by nie uszkodzić warstwy pyłu i podgrzewa się ją na piecyku elektrycznym w celu utwardzenia kalafonii.
Tak przygotowana matryca po raz kolejny zostaje umieszczona w chlorku żelaza, a miejsca, które nie mają być poddane trawieniu, zostają zabezpieczone lakierem – szelakiem rozpuszczonym w denaturacie. Gradację tonów uzyskuje się poprzez różnicowanie czasów trawienia.
Po zakończonym procesie trawienia matryca zostaje oczyszczona, tym samym przygotowana do nałożenia farby i wykonania odbitek.
Do druku grafik wykonanych w technikach trawionych (akwatinta i akwaforta) wykorzystuje się słabo klejony, lekko zwilżony papier.
Odbitki wykonuje się na graficznej prasie wklęsłodrukowej. W celu uzyskania jak najlepszego efektu należy zadbać o właściwą grubość filcowego podkładu, dopasowanego do grubości matrycy i o odpowiedni nacisk prasy.
Po odbiciu matrycy na papierze należy wysuszyć gotową grafikę. W tym celu przyczepia się odbitkę na podłożu (np. płyta pilśniowa), gęsto przypinając ją szpilkami.
Po kilku dniach grafika jest gotowa.